Gullit Văn học dân gian Việt Nam, kho tàng văn hóa đồ sộ và đặc sắc, là lời ăn tiếng nói, tâm hồn, truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam qua nhiều thế hệ. Việc tìm hiểu giáo án khái quát về văn học dân gian giúp cho học sinh THPT, THCS có cái nhìn tổng quan về bộ môn học, từ đó khơi dậy niềm đam mê tìm hiểu và học tập.
Khái niệm và đặc trưng của văn học dân gian
Văn học dân gian là những sáng tác văn học truyền miệng của nhân dân, ra đời từ rất sớm và được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Đặc trưng cơ bản nhất của văn học dân gian là tính truyền miệng. Bên cạnh đó, văn học dân gian còn có những đặc trưng khác như tính tập thể, tính thực hành, tính dị bản, tính khẩu ngữ, tính gắn bó với đời sống con người…
Các thể loại văn học dân gian Việt Nam
Văn học dân gian Việt Nam vô cùng phong phú với nhiều thể loại khác nhau, được phân chia dựa trên những đặc trưng về nội dung và hình thức.
Tự sự dân gian
Tự sự dân gian là những câu chuyện được kể truyền miệng, thường mang yếu tố hoang đường, kỳ ảo, phản ánh cuộc sống, ước mơ của nhân dân. Một số thể loại tiêu biểu:
- Thần thoại: Kể về sự sáng thế, các vị thần, giải thích hiện tượng tự nhiên…
- Truyền thuyết: Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử có thật, gắn liền với một địa phương cụ thể.
- Cổ tích: Gồm cổ tích về loài vật, cổ tích thần kỳ, cổ tích sinh hoạt… với kết cấu đơn giản, nhân vật rõ thiện – ác, thể hiện ước mơ về công bằng, hạnh phúc.
- Ngụ ngôn: Mượn chuyện loài vật để răn dạy con người về cách sống, đạo lý.
- Truyện cười: Gồm truyện tiếu lâm và truyện trào phúng, mang tính hài hước, châm biếm thói hư tật xấu.
Thơ ca dân gian
Là những sáng tác thơ ca mang đậm tính trữ tình, thường được hát lên trong lao động, sinh hoạt.
- Ca dao: Những bài thơ ngắn gọn, giàu hình ảnh, diễn tả tình cảm, tâm tư của con người trong cuộc sống, lao động, tình yêu đôi lứa…
- Tục ngữ: Những câu nói ngắn gọn, cô đọng, chứa đựng kinh nghiệm sống, đạo lý của ông cha.
- Vè: Bài thơ dài, thường dùng để kể chuyện, ghi chép sự kiện lịch sử, hoặc mang tính chất trào phúng.
Sân khấu dân gian
Là loại hình nghệ thuật biểu diễn kết hợp giữa lời thoại, âm nhạc, diễn xuất…
- Chèo: Loại hình sân khấu cổ truyền, mang tính chất dân gian, sử dụng nhiều điệu hát, lời thoại dí dỏm, châm biếm.
- Tuồng: Loại hình sân khấu bác học hơn chèo, thường diễn về đề tài lịch sử, sử dụng nhiều động tác vũ đạo đẹp mắt.
Ý nghĩa của việc học tập văn học dân gian
- Giúp hiểu biết về cội nguồn văn hóa dân tộc: Văn học dân gian là kho tàng lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán, lối sống, tâm hồn của dân tộc Việt Nam.
- Phát triển tư duy, khả năng ngôn ngữ: Các tác phẩm văn học dân gian với ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện pháp tu từ phong phú giúp người học phát triển khả năng cảm thụ văn học, làm giàu vốn từ, cách diễn đạt.
- Bồi dưỡng tâm hồn, giáo dục đạo đức: Nhiều tác phẩm văn học dân gian mang tính giáo dục cao, đề cao những giá trị nhân văn, đạo lý tốt đẹp, giúp người học sống tốt, sống đẹp hơn.
Kết luận
Giáo án Khái Quát Văn Học Dân Gian Việt Nam cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất về bộ môn học, từ đó khơi gợi niềm yêu thích, hứng thú tìm tòi, khám phá văn học dân tộc. Việc học tập văn học dân gian không chỉ giúp học sinh hiểu biết về cội nguồn văn hóa mà còn góp phần bồi dưỡng tâm hồn, phát triển toàn diện.
FAQ
1. Văn học dân gian khác gì với văn học viết?
Văn học dân gian là do tập thể nhân dân sáng tác và lưu truyền bằng miệng, mang tính truyền thống. Trong khi đó, văn học viết là do cá nhân sáng tác và lưu truyền bằng chữ viết.
2. Tại sao phải học văn học dân gian?
Học văn học dân gian giúp chúng ta hiểu về cội nguồn văn hóa, lịch sử dân tộc, rèn luyện tư duy, bồi dưỡng tâm hồn, giáo dục đạo lý làm người.
3. Làm thế nào để học tốt văn học dân gian?
Nên đọc nhiều tác phẩm, tìm hiểu ngữ cảnh ra đời, phân tích ý nghĩa, giá trị nội dung và nghệ thuật, đồng thời liên hệ với thực tế cuộc sống.
Bạn cần hỗ trợ?
Liên hệ với chúng tôi:
- Số điện thoại: 0705065516
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: NB tổ 5/110 KV bình thường b, P, Bình Thủy, Cần Thơ, Việt Nam.
Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7!
