Gullit Este – Khái niệm và cấu trúc
Este là hợp chất hữu cơ được tạo thành bằng cách thay thế nguyên tử hydro trong nhóm carboxyl (-COOH) của axit cacboxylic bằng gốc hydrocarbon. Công thức chung của este đơn chức là RCOOR’, trong đó R và R’ là các gốc hydrocarbon hoặc hydro.
Cấu trúc của este:
Este có cấu trúc phẳng, góc liên kết O=C-O khoảng 120 độ. Liên kết C=O trong este phân cực hơn so với liên kết C=O trong andehit và xeton do ảnh hưởng của hiệu ứng hút electron của nguyên tử oxi trong nhóm -OR’.
Danh pháp
Tên gọi este = Tên gốc hydrocarbon R’ + Tên gốc axit RCOO (đuôi at)
Ví dụ:
- CH3COOCH2CH3: Etylaxetat
- HCOOCH3: Metylfomat
Tính chất vật lý
- Trạng thái: Este có khối lượng phân tử bé là chất khí, các este có khối lượng phân tử lớn hơn ở trạng thái lỏng hoặc rắn.
- Nhiệt độ sôi: Thấp hơn so với axit cacboxylic có cùng số nguyên tử cacbon do không tạo liên kết hydro.
- Độ tan: Ít tan trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ.
- Mùi: Thường có mùi thơm đặc trưng, dễ chịu.
Bảng so sánh tính chất vật lý của este
Tính chất hóa học
1. Phản ứng thủy phân
- Thủy phân trong môi trường axit:
RCOOR’ + H2O ⇌ RCOOH + R’OH
- Thủy phân trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa):
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
2. Phản ứng khử
Este bị khử bởi liti nhôm hydrua (LiAlH4) tạo thành ancol bậc 1.
RCOOR’ + 4[H] → RCH2OH + R’OH
3. Phản ứng cộng
Este không tham gia phản ứng cộng H2, Br2 như anđehit, xeton.
Điều chế
1. Phản ứng este hóa
RCOOH + R’OH ⇌ RCOOR’ + H2O
2. Phản ứng cộng vào axit cacboxylic
RCOOH + CH≡CH → RCOOCH=CH2
Ứng dụng
- Sản xuất chất dẻo, tơ sợi: Poly(metyl metacrylat) (thủy tinh hữu cơ), poly(vinyl axetat) (keo dán)
- Làm dung môi: Butyl axetat, etyl axetat
- Sản xuất hương liệu, mỹ phẩm: Metyl salixylat, etyl butirat
- Sản xuất chất béo: Tristearin, triolein
Ứng dụng của este trong đời sống
Kết luận
Hóa Học 12 Bài 1 cung cấp kiến thức cơ bản về este, một loại hợp chất hữu cơ quan trọng. Hiểu rõ cấu trúc, tính chất và ứng dụng của este sẽ giúp các em học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn và nghiên cứu chuyên sâu hơn về hóa học hữu cơ.
FAQ
1. Este có tác dụng với Na không?
Không, este không tác dụng với Na vì không có nhóm -OH linh động.
2. Este nào có mùi chuối chín?
Isoamyl axetat (CH3COOCH2CH2CH(CH3)2) có mùi chuối chín.
3. Phản ứng xà phòng hóa là gì?
Là phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm, tạo thành muối của axit cacboxylic và ancol tương ứng.
4. Tại sao este lại được sử dụng làm hương liệu?
Vì este thường có mùi thơm đặc trưng, dễ chịu.
5. Este có tan trong nước không?
Este ít tan trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ.
Các câu hỏi khác
- So sánh tính chất hóa học của este và axit cacboxylic.
- Viết phương trình phản ứng điều chế etyl axetat từ axit axetic và etanol.
Bạn cần hỗ trợ?
Liên hệ ngay với chúng tôi!
- Số Điện Thoại: 0705065516
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: NB tổ 5/110 KV bình thường b, P, Bình Thủy, Cần Thơ, Việt Nam.
Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7!
