Nghị luận văn học là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ văn THPT, đòi hỏi học sinh vận dụng kiến thức và kỹ năng để phân tích, đánh giá tác phẩm văn học. Trong đó, mở bài là phần “chào sân” đầu tiên, đóng vai trò thu hút sự chú ý của người đọc và định hướng cho toàn bài. Vậy làm thế nào để có một mở bài hay, ấn tượng và độc đáo cho bài nghị luận văn học? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những cách mở bài độc đáo và ấn tượng nhất.
Sức Mạnh Của Một Mở Bài Ấn Tượng
Mở bài là phần đầu tiên của bài nghị luận văn học, thường chỉ gói gọn trong một đoạn văn ngắn. Tuy nhiên, đừng để đánh lừa bởi độ dài khiêm tốn ấy, bởi mở bài có vai trò vô cùng quan trọng, quyết định đến chất lượng và sức hấp dẫn của toàn bài.
Một mở bài hay không chỉ đơn thuần là giới thiệu tác giả, tác phẩm mà còn là cầu nối tinh tế, dẫn dắt người đọc bước vào thế giới nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Mở bài ấn tượng sẽ khơi gợi sự tò mò, hứng thú cho người đọc, thôi thúc họ khám phá những phân tích, đánh giá tiếp theo của bạn. Ngược lại, một mở bài nhàm chán, thiếu sáng tạo sẽ khiến bài viết trở nên mờ nhạt, kém hấp dẫn.
Các Cách Mở Bài Hay Cho Nghị Luận Văn Học
Để giúp bạn có thêm nhiều ý tưởng phong phú và sáng tạo cho phần mở bài, dưới đây là một số cách mở bài hay được sử dụng phổ biến trong nghị luận văn học:
1. Mở Bài Trực Tiếp
Đây là cách mở bài phổ biến và dễ thực hiện nhất. Bạn có thể đi thẳng vào giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần nghị luận một cách ngắn gọn, súc tích.
Ví dụ:
Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Các sáng tác của ông luôn hướng ngòi bút vào số phận bi kịch của người nông dân và trí thức tiểu tư sản, đồng thời thể hiện sâu sắc tinh thần nhân đạo. “ Chí Phèo” là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nam Cao. Hình tượng Chí Phèo trong tác phẩm đã trở thành một biểu tượng cho sự tha hóa, hủy diệt nhân tính của xã hội thực dân phong kiến đương thời.
2. Mở Bài Gián Tiếp
Khác với cách mở bài trực tiếp, mở bài gián tiếp thường sử dụng các hình ảnh, chi tiết, câu nói ấn tượng,… có liên quan đến nội dung chính của bài viết để dẫn dắt người đọc một cách tự nhiên và khéo léo.
Ví dụ:
“Con người bị hủy diệt trong sự cuồng nộ, nhưng ta sung sướng vì biết chắc chắn rằng nó (sự cuồng nộ) bất lực trước những tác phẩm vĩ đại của nghệ thuật”. Lời nhận định của nhà văn Nga A. Fadeep đã khẳng định sức mạnh của văn học chân chính – luôn hướng con người tới những giá trị nhân văn cao đẹp. Truyện ngắn “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao là một minh chứng rõ nét cho điều đó.
3. Mở Bài Bằng Câu Hỏi Tu Từ
Câu hỏi tu từ là một biện pháp tu từ hiệu quả, giúp tạo điểm nhấn và khơi gợi sự tò mò, suy ngẫm cho người đọc ngay từ những câu văn đầu tiên.
Ví dụ:
Phải chăng, bi kịch lớn nhất của Chí Phèo chính là bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người? Từ bi kịch của nhân vật, Nam Cao đã lên án gay gắt xã hội thực dân phong kiến tàn bạo, đồng thời khẳng định khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của con người.
4. Mở Bài Bằng Cách Liệt Kê
Cách mở bài này phù hợp với những nội dung có nhiều khía cạnh, phương diện để phân tích, đánh giá. Bằng cách liệt kê các ý chính, bạn có thể giúp người đọc nắm bắt được bố cục và nội dung chính của bài viết một cách tổng quan.
Ví dụ:
“Chí Phèo” là một kiệt tác văn học của nhà văn Nam Cao, tác phẩm thành công trên nhiều phương diện: từ giá trị nội dung đến nghệ thuật xây dựng nhân vật, từ ngôn ngữ độc đáo đến cách đặt vấn đề mang tính thời sự. Tất cả tạo nên một tác phẩm văn học giàu giá trị nhân văn, mang đến cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc.
5. Mở Bài Bằng Cách Dẫn Chứng
Dẫn chứng là một trong những yếu tố quan trọng giúp bài viết trở nên thuyết phục và đáng tin cậy hơn. Bạn có thể sử dụng một câu trích dẫn, một câu nói nổi tiếng hoặc một sự kiện lịch sử,… có liên quan đến nội dung chính của bài viết để làm dẫn chứng cho phần mở bài.
Ví dụ:
Nhà văn Nguyễn Tuân từng khẳng định: “Đối với tôi, văn chương không phải là cách đem đến cho người đọc một vài giờ giải trí, mà là giúp họ sống thêm mấy giờ ở trên cõi đời này”. Quả thật, những tác phẩm văn học chân chính luôn có khả năng lay động tâm hồn người đọc, khơi gợi trong họ những suy tư sâu sắc về cuộc đời. Truyện ngắn “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao là một tác phẩm như thế.
Lời Kết
Viết mở bài hay cho bài nghị luận văn học là cả một nghệ thuật, đòi hỏi bạn phải không ngừng trau dồi vốn từ ngữ, rèn luyện tư duy sáng tạo và khả năng cảm thụ văn học. Hy vọng rằng với những cách mở bài được chia sẻ trên đây, bạn đã có thêm nhiều ý tưởng độc đáo và hữu ích để viết một mở bài ấn tượng, thu hút người đọc ngay từ những dòng đầu tiên.
FAQ – Câu Hỏi Thường Gặp
1. Làm thế nào để mở bài không bị lạc đề?
Để tránh lạc đề, bạn cần nắm vững yêu cầu của đề bài, xác định rõ vấn đề cần nghị luận. Phần mở bài cần liên quan mật thiết đến nội dung chính của bài viết, đồng thời tạo được sự kết nối logic với các phần tiếp theo.
2. Nên viết mở bài trước hay sau khi hoàn thành bài viết?
Bạn có thể lựa chọn cách viết phù hợp với bản thân. Tuy nhiên, việc lên ý tưởng và viết mở bài trước sẽ giúp bạn định hình được bố cục và mạch ý cho toàn bài.
3. Làm thế nào để mở bài ngắn gọn nhưng vẫn đủ ý?
Bạn cần rèn luyện khả năng diễn đạt súc tích, sử dụng ngôn ngữ cô đọng, tránh lan man, dài dòng.
Viết mở bài hay cho bài nghị luận văn học
Bạn Cần Hỗ Trợ?
Hãy liên hệ với chúng tôi!
- Số Điện Thoại: 0705065516
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: NB tổ 5/110 KV bình thường b, P, Bình Thủy, Cần Thơ, Việt Nam.
Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.